Besle Kargayı

“Her imgede İspanya’nın acıları saklı”

İstanbul Modern Sinema, İstanbul Cervantes Enstitüsü işbirliğiyle İspanyol sinemasının önemli ustası Carlos Saura’nın 1965-1979 yılları arasında yaptığı filmlerden bir seçki sunuyor.


6-16 Ekim tarihleri arasında gerçekleşecek programda ünlü yönetmenin Av, Nane Likörü, Kuzen Angelica, Besle Kargayı, Elisa, Hayatım ve Annemiz Yüz Yaşında adlı altı filmi gösterilecek. Saura, İspanyol kültürünün siyasi ve tarihsel sınırlamalarına özgün bir cevap niteliğindeki sinema tarzına ait en güçlü filmleri 1965-1979 yılları arasında üretmiştir. Yönetmenin son derece kişisel sinemasının izlerini sürebileceğiniz bu filmler, Franco’nun gölgesindeki İspanyol kimliğini sorgularken, gerçekdışı öğeler kullanarak gerçekliğin ancak öznel olarak resmedildiği dünyaları yansıtıyor.

Carlos Saura, İspanyol Sineması’nın Franco’ya çok şey borçlu olduğunu vurguluyor: "O dönemde film yaparken en büyük sorunumuz sansürdü. Bir film, senaryo aşamasından montajına kadar her adımda takip ediliyor ve tekrar tekrar sansüre tabi tutuluyordu. Bu durumdan sıyrılmak için metaforik anlatımlar geliştirme
zorunluluğumuz doğdu. Artık perdede gördüğünüz hiçbir şey, orada üst anlamıyla bulunmuyordu, her imgenin altında İspanya'nın acıları saklıydı. Bir keresinde senaryomun sansür denetlemesi sırasında bir yerin makaslanmasına itiraz ettiğim için karşımdaki görevlinin silahını çıkarıp masaya bıraktığını ve gözlerime bakıp dediğini yapmamı istediğini hatırlıyorum."

Programda, İspanyol sinema tarihinin klasikleri arasında gösterilen, 1966’da Berlin’de aldığı Altın Ayı ödülüyle Saura’ya ilk uluslararası başarısını kazandıran 1965 yapımı Av, 1967’de yönetmene ikinci Altın Ayı heykelini getiren Nane Likörü (1967), Cannes Film Festivali’nde yarışan Kuzen Angélica (1974), Cannes’da Özel Jüri Ödülü’ne layık görülen Besle Kargayı (1976), Fernando Rey ve Geraldine Chaplin’in performanslarıyla unutulmaz olan Elisa, Hayatım ve Oscar’a aday gösterilen komedi filmi Annemiz Yüz Yaşında (1979) yer alıyor.

Peppermint Frappé

6 EKİM
PERŞEMBE, 19.00
13 EKİM
PERŞEMBE, 13.00
16 EKİM
PAZAR, 17.00

Yapım yılı: 1967
Süre: 92’
Medya: DVD
Oyuncular: Geraldine Chaplin, José Luis López Vázquez, Alfredo Mayo

Av’dan bir yıl sonra Saura’ya ikinci Altın Ayı’yı getiren Nane Likörü ayı zamanda yönetmenin ilk ticari başarısıdır. Bu kez kilise ve devlet güdümündeki toplumsal ve psikolojik diktanın “iyi” insanları canilere dönüştürmesini inceler Saura. Hitchcock'un Vertigo’sundan ve Luis Bunuel’den izler taşıyan film, eski bir arkadaşının karısı olan Elena’ya aklını takan bir doktor üzerinden gelişir. Elena’yı elde etme arzusu, kadının gençliğinde gittiği festivalde gördüğü davulcunun kendisi olduğunu iddia etmekten, çekingen bir hemşire olan yardımcısı Ana’yı ona dönüştürmeye kadar varır. Yönetmen, yıllar sonra Pedro Almadovar’da da karşımıza çıkan “saplantı” temasını burada İspanya'nın sosyopolitik yapısına paralel olarak sorgular.

Kuzen Angélica / La Prima Angélica

6 EKİM
PERŞEMBE, 15.00
9 EKİM
PAZAR, 13.00
15 EKİM
CUMARTESİ, 15.00

Yapım yılı: 1974
Süre: 102’
Medya: DVD
Oyuncular: José Luis López Vázquez, Fernando Delgado, Lina Canalejas

Barselonalı iş adamı Luis annesinin cenazesi için köyüne döner. Burada çocukluğu, ergenliğini ve hepsinden önemlisi, kuzeni Angélica’ya duyduğu aşkı yeniden hatırlar. Yavaş yavaş, aşmış olduğunu sandığı geçmişi onu yeniden sarmalar. Savaş ve Katolikliğe yaptığı kışkırtıcı göndermelerle İspanya’da büyük tartışma yaratan film, izleyiciyi orta yaşlı bir adamın çocukluğundaki iç savaş anılarına çağırarak kolektif hafızayı yoklamaya alır. Cannes Film Festivali’nde yarışan Kuzen Angélica’nın asıl konusu bir adamın duygusal belleği üzerinden İspanya’nın kendisidir.

Besle Kargayı / Cría Cuervos

6 EKİM
PERŞEMBE, 13.00
9 EKİM
PAZAR, 15.00
13 EKİM
PERŞEMBE, 19.00
15 EKİM
CUMARTESİ, 17.00

Yapım yılı: 1976
Süre:110’
Medya: DVD
Oyuncular: Geraldine Chaplin, Mónica Randall, Florinda Chico

Besle Kargayı, Franco döneminin son günlerinde geçen tarihi bir mesel olduğu kadar, aynı zamanda arızalı bir aile dramı. Annesini ise uzun süren bir hastalıktan sonra kaybetmiş olan dokuz yaşındaki Ana, sert bir ordu generali olan babasının, en yakın arkadaşının karısıyla ilişkiye girdiği sırada kalp krizi geçirdiğe tanık olur. Besle Kargayı, babasını öldürmeyi hayal eden Ana’nın fanteziyle gerçeklik arasında dolaşan dünyasını takip eder. Buradaki çocuk, bir anlamda Franco’nun rejimiyle vahşileşmiş, onun ölümünü beklerken aslında kendi elleriyle öldürmeyi arzulayan İspanya’nın genç kuşağını temsil eder. Saura, küçük bir kızın gözünden
kaybı anlatan kinayeli bir dram üzerinden yine dönemsel bir fotoğraf çekiyor. Cannes’da Özel Jüri Ödülü’ne layık görülen bu kırılgan ve içe dönük film, Bergman'ın Fanny ve Alexander, Çığlıklar ve Fısıltılar gibi filmlerinin yanında durmayı hak eden bir klasik.

Elisa, Hayatım / Elisa, vida mia

8 EKİM
CUMARTESİ, 17.00
13 EKİM
PERŞEMBE, 15.00
16 EKİM
PAZAR, 13.00

Yapım yılı: 1977
Süre: 117’
Medya: DVD
Oyuncular: Fernando Rey, Norman Briski, Geraldine Chaplin, Arantxa Escamilla

Bir baba ve kızının 20 yıl sonra buluşma hikayesini izleyen film, Kastilya’nın fotojenik bir bölgesinde yer alan bir çiftlik evinde geçer. Ana karakterimiz Luis otobiyografik bir kitap yazmaktadır. Roman, büyük ölçüde kızı Elisa’nın hayatı üzerine kurduğu bir fantezidir aslında. Bu kez monologlar, hayaller, arzulananlar ve farklı bakış açılarından anlatılan hikayelerle yeni anlatım yolları deneyen Saura, gerçeklik ile fantezi arasındaki bağlantılar,
müzik ve edebiyat göndermeleriyle filmi bir çeşit yap-boz’a çevirir.

Annemiz Yüz Yaşında / Mama Cumple 100 Anos

8 EKİM
CUMARTESİ, 13.00
9 EKİM
PAZAR, 17.00
13 EKİM
PERŞEMBE, 17.00

Yapım yılı: 1979
Süre: 97’
Medya: DVD
Oyuncular: Geraldine Chaplin, Amparo Muñoz, Fernando Fernán Gómez

Annemiz Yüz Yaşında, bir intikam komedisi. Mama, yüz yaşına girerken bir doğum günü kutlaması yapar ve zamanında uşağı olan ve bugün bohem kocası Antonio ile kendi evinde oturan Ana’yı da davet eder. Mama’nın akrabaları, en başta da gelini onun artık onun ölme vaktinin geldiğine inanmakta ve ardında bırakacağı araziyi paylaşmayı beklemektedir. Mama ise kendisi için bir cinayet planlandığının farkındadır. Saura tuhaf, kendine özgü kural ve törenleri, iç çatışmaları, sahte nezaketi ve oyunlarıyla işlevsiz bir aile kurgular. Psikolojik travmayı büyülü gerçeklikle beraber dokuyan Annemiz Yüz Yaşında, Oscar’a aday
gösterilmişti.